Małgorzata Omilanowska
La 31an de oktobro 2014 la pollanda ministrino pri kulturo kaj nacia heredaĵo Małgorzata Omilanowska subskribis dokumenton, laŭ kiu Esperanto estas enmetita en la Polan liston de nemateria kultura heredaĵo. Ĉi tiu enlistigo okazis danke al la intensa kunlaboro de EDE-PL (Pola Asocio Eŭropo-Demokratio-Esperanto) kun pollandaj parlamentanoj, pollandaj Esperanto-organizaĵoj, pola instituto de nacia kultura heredaĵo kaj kun helpo de landaj kaj eksterlandaj sponsoroj
La sukcesa evento, iniciatita de la pollanda parlamentano Edmund Wittbrodt kaj de la estrarano de EDE-PL Kazimierz Krzyżak, permesas estonte proponi Esperanton por la reprezenta UN-listo de la nemateria kultura heredaĵo de la homaro.
Jerzy Antoni Walaszek
prezidanto de EDE-PL
Ĝi estas artikolo el la januara kajero de La Ondo de Esperanto (2015).
Ĉe represo bonvolu nepre indiki la fonton paperan (se en presaĵo) aŭ retan (se en retejo):
Papere: La Ondo de Esperanto, 2015, №1.
Rete: La Balta Ondo http://sezonoj.ru/2014/11/pollando-2/
Jen la letero kiu atingis Prezidanton de EDE-Pollando Jerzy Antoni Walaszek (el E-Vikipedio la fragmento kopiita el la artikolo “Pola Asocio Eŭropo – Demokratio – Esperanto”):
Blazono de Pollando
„ MINISTRO
pri KULTURO kaj NACIA HEREDAĴO
prof. Małgorzata Omilanowska
DOZ-4825/14/JC
Varsovio, la 29-an de novembro 2014.
Pola Asocio Eŭropo – Demokratio – Esperanto
Estimataj Gesinjoroj,
Mi afable informas, ke per decido de la 31-a de oktobro 2014 Lingvo Esperanto kiel portanto de Esperanta kulturo estis enskribita en la Landan Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo. Kore mi gratulas al Proponantoj, kiuj akceptas defion konservi belegan kaj eksterordinaran tradicion por la sekvontaj generacioj.
Mi esperas, ke la enskribo kontribuos al promociado de nemateria kultura heredaĵo kaj al plikonsciigo de la tuta socio pri graveco de la tradicio kaj de intergeneracia kultur-transdono.
Kun vortoj de estimo
/ – /
prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska ”
La 31-an de oktobro 2014 okazis la kronigo de la streboj de PGAE kaj EDE-Pollando, kaj prezidanto Jerzy Antoni Walaszek sendis la suban leteron al Esperantio:
„ Estimataj amikoj, adeptoj kaj simpatiantoj de Esperanto, karaj esperantistoj
en Pollando kaj en la tuta mondo !
Permesu anonci la epokan novaĵon de pola esperantistaro, kiu danke al la intensa kunlaboro kun Polaj Parlamentanoj de la Parlamenta Grupo Apoganta Esperanton (PGAE), Polaj Esperanto-Organizaĵoj, Pola Instituto de Nacia Kultura Heredaĵo pere de ĝia tiama Ministro, s-ro Bogdan Zdrojewski kaj fine kun helpo de landaj kaj eksterlandaj eminentaj sponsoroj i.a. Etsuo Miyoshi, ni ĝisvivis la honoron ricevi aproban subskribon de nuna Pola Ministrino pri Kulturo kaj Nacia Heredaĵo – prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska, kiu ebligis lokigi ESPERANTON sur Polan Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo. La sukcesa evento, iniciatita de la prezidanto de PGAE, eminenta pola senatano prof. d-ro habil. Edmund Wittbrodt kaj eminenta Honora Membro de Pola Asocio Eŭropo – Demokratio – Esperanto – Kazimierz Krzyżak, ebligas estonte proponi ESPERANTON sur Reprezentativan Unesko-Liston de nemateria kultura heredaĵo de la Homaro.
Kiel pola deponanto de la lingvo Esperanto kaj ĝia kulturo, mi petas redaktorojn de Esperanto-gazetoj, -portaloj, -radioj kaj -televidoj, disvastigi tutmonde la historian eventon pri enlistigo de Esperanto, la 31-an de oktobro 2014 j., sur Polan Liston de Nemateria Kultura Heredaĵo.
Kun vortoj de espero kaj internacia amikeco – Jerzy Antoni Walaszek –
prezidanto de Pola Asocio Eŭropo – Demokratio – Esperanto (EDE-Pollando) ”
Eblas estonte proponi ESPERANTON sur la Reprezentativan Unesko-Liston de nemateria kultura heredaĵo de la homaro, sed tion devas fari minimume kelkaj landoj samtempe kaj interkonsentite – unu Pollando jam estas, do eble esperantistoj de Litovio, Rusio, Kroatio kaj Slovakio ankaŭ faru saman laboron kiel EDE-Pollando kaj proponu al siaj ministroj pri kulturo kaj nacia heredaĵo.
Mi konsentas kun Christian Lavarenne pri la indeco de rekono de Esperanto kiel minoritata lingvo – unue eble en Pollando. La problemo pri minoritataj kaj regionoj lingvoj same kiel pri “ne teritorie ligitaj lingvoj” ŝajnas, ke ili devus esti “tradicie parolataj” en iu(j) ŝtato(j) aŭ regionoj de ili. (Vidu en art. 1, a kaj c, ekz. ĉe http://conventions.coe.int/treaty/ger/Treaties/Html/148.htm por la germana.)
Ĉu do estus ŝanco rekonigi la lingvon Esperanto, kiu estas parolata dum nuraj 127 jaroj, kiel tian lingvon? Ĉu iu jam kontaktis registarajn dungitojn aŭ politikistojn pri tio?
Dankon pro la informo (pri la enskribo de Esperanto kaj E-kulturo sur la pola listo de nemateria kultur-heredaĵo). Mi volonte diskonigos ĝin en niaj radioelsendoj!
Amike
Maritza
Gratulojn !
Alia dua paŝo, plie de la poste logika rekono de E kiel monda kultura heredaĵo (fare de UNESKO), estu la statuso de minoritata lingvo en Pollando decidota de la pola ŝtato (jam favora al E), kiu tiel ebligus ke E ricevu en aliaj ŝtatoj de EU gravajn avantaĝojn (subteno de la ŝtatoj) pro la Eŭropa Ĉarto por Regionaj kaj Minoritataj Lingvoj.
Ĉar tiel, ne plu necesus tro malfacile rekonigi E kiel “ne teritorie ligitan lingvon” (difino en artikolo 1) : tiam ĝi jam oficiale estus minoritata lingvo de iu ŝtato (Pollando) en la aliaj.
Jes, vi pravas, ĝi aperis la 31an – mi nur kopiis la daton el la komuniko dissendita de EDE. Jam korektita.
Dankon pro la korekto!
Sincerajn gratulojn por via (EDE-Pollando) vere elstara sukceso rilate nian lingvon!
Ni certe publikigos en pluraj okazoj tiun polan avangardan decidon.
Plej amike,
Giuseppe kaj Ursula Grattapaglia
Brazilo
Nun mi trovis pli bonan fonton. Laŭ http://www.liberafolio.org/Members/AlKo/kio-estas-esperanto-pola-nacia-heredajo-1#1416773006451621 nur la telefona informo okazis en la 20-a de novembro; la subskribo okazis jam en la 31-a de oktobro.
Cetere mi tre gratulas al ĉiuj, kiuj agis en tiu ĉi afero – vere admirinda sukceso!
Ĉu vere la subskribo de la dokumento okazis en la 20-a de novembro? Sur http://www.e-d-e.org/Esperanto-aldonigxis-al-la-Pola tekstas “Anoncita la 20-an de novembro”. Kaj sur https://eo.wikipedia.org/wiki/Pola_Asocio_E%C5%ADropo_-_Demokratio_-_Esperanto#Esperanto_akceptita_en_la_pola_listo_de_.22Nemateria_Kultura_Hereda.C4.B5o.22 oni trovas:
“2014-10-31 Esperanto aldoniĝis al la Pola Listo de Nemateria kultura heredaĵo post la subskribo de Pola Ministrino pri Kulturo kaj Kultur-heredaĵo – prof-ino d-rino habil. Małgorzata Omilanowska”
Ĉu ekzistas ie kopio de la originala dokumento?
Karaj geamikoj de Esperanto,
Estas tre simpla. Pollando estas la lulilo de Esperanto de la inventinto, Ludoviko Zamenhof.
Nun eficiente amikoj en Pollando sukcesis eliri, ke Esperanto Monda Kultura heredaĵo estas.
Brila ideo de polusoj, Heredon al homaro.
Mi ĝojas, ke ni esperantistoj havas niajn amikojn en Pollando,kiuj profitis el la laboro de konservi ĉi heredaĵo.
Danke al ĉiuj amikoj en Pollando altigis la prestiĝo de Esperanto estas kuraĝigitaj.
Ulrich
Ulrich Heinemann
Pollando ne povas akcepti dokumenton pri monda kultura heredajho. Ghi povas deccidadi nur pri sia nacia heredajho kaj tion ghi prave faris, char ja E startis en Pollando, en Varsovio. Chopin estas pola komponisto kaj ankau li apartenas al pola kulturo, sed liaj verkoj estas universalaj kaj UNESKO povus proklami la vekaron de Chopen monda kultura heredajho.
Nun estus bone ke chiu en sia lando klopodu same baze de la ekzemplo de Pollando proklami produktojn de E-kulturo sia nacia kulturheredajho.
Almenau tiuj landoj kiuj grave influis al la Esperanta kulturo, chefe literature. Ekz. Kroatio havas la eblon fari tion pro siaj gravaj verkistoj kiel Lapenna, Štimec ktp kaj pro enorma tradukverkaro el la kroata literaturo al Esperanto. E-literaturo estas parto de kroatia literatura korpuso same kiel ghiaj latinskribitaj verkoj kaj verkistoj en minoritataj lingvoj de Kroatio.
Sub tiu preteksto oni povas postuli de kroata kulturministerio proklami Eon kiel kulturheredajho de Kroatio (ja heredajho char oni verkas en E en Kroatio jam pli ol 100 jaroj). Simile povas fari multaj landoj. Por tiu celo certe helpos la precendenca atingo en Pollando.
Post kiam oni atingas tion en almenau 3 au 4 landoj, oni povas prezenti la proponon al UNESKO au certameniere al EU.
Zlatko Tisljar, sekretario de EEU
Multajn gratulojn al EDE-Pollando. Temas pri tre impona kaj utila atingo.
Humphrey Tonkin
Estimataj,
Unuavice gratulon! Kun granda ĝojo ni prezentas la informon komence de la hodiaŭa E-elsendo de Pola Retradio (www.pola-retradio.org).
Mi ankaŭ transdonis ĝin al la estraro de UEA kaj al la Komisiono de UEA pri Rilatoj kun Internaciaj Organizaĵoj.
Amike, Barbara Pietrzak
Same mi gratulas nome de la Estraro de UEA!
Mark
Mark Fettes
Prezidanto
Universala Esperanto-Asocio
On 2014-11-20, at 11:11 AM, wrote:
Kara Eduardo,
Bonega novajho! Mi elkore gratulas al ĉiuj el vi de EDE-Pollando, senlacaj laborantoj por Esperanto kaj por lingva justeco, kaj al Pollando, pro tiu saĝa, kuraĝa kaj klarvida decido. Ĝi malfermos al ni pordojn!
Amike.
Seán
Esperanto konservas la valoron kaj statuson kiun ĝi nun havas.
Aldone la pola ŝtato oficiale rekonas kaj tiel altigas ĝian valoron.
Oni nun povus provi atingi ke Unesko ĝin same rekonas.
Legu en eo.wikipedia.org/wiki/Nemateria_kultura_heredaĵo
Ĉiukaze, LLZamenhof loĝis en polaj urboj Varsovio kaj Bjalistoko
kaj tial Esperanto jam estis pola heredaĵo antaŭ ŝtata rekono.
Bert Schumann,
Prezidanto de EDE-Federacio
Karaj!
Mi antaŭ unu juaro jam klarigis al polaj esperantistoj ke venos tiaj
reagoj, kiel la viaj! Pollando ne povas akcepti dokumenton pri monda
heredaĵo char faras tion la Komitato elektita dum lasta Ĝenerala
Konferenco! Pollando povos esti la ĉefproponanto kun la apogo de
aliaj landoj (same kiel en la kazo la rezolucio de 1985). Pollando
enmetis ĝin ĝuste sur sia propra nacia listo, ne monda! Kiel mi jam
diris, mi pretas viziti polan delegacion la 26an-27an de novembro 2014 dum
la kunsido de la Plenumkomitato pri monda heredaĵo en Parizo, por
paroli pro Esperanto. Poste ni demandos al aliaj delegacioj (kun via
helpo!) apogi la proponon.
Kore salutas,
Dr hab Barbara Despiney, oficiala reprezentanto de UEA ĉe UNESKO (de 1976).
Esperanto certe estas tutmonda kultura heredajho !
Ĉu eblas konsulti la oficialan polan dokumenton? Mi ŝatus verki pri tio en hispanlingva retgazeto kaj mi bezonus ĝin. Dankon.