5. Antaŭ 165 jaroj naskiĝis Alfred Michaux (miŝó, 1859-1901-1937), franca advokato, interlingvisto kaj esperantisto; iniciatoro kaj vicprezidanto de la unua UK (Bulonjo-ĉe-Maro, 1905), defonda membro de Lingva Komitato (1905-14), redaktoro de La Revue de l’Espéranto (1903-1906); aŭtoro de Nouvelle méthode pour apprendre seul l’Espéranto (kun P. Boulet, 1905), Evolucio libera aŭ Akademio (1908), Romanal – metode de international lingue (1909), Etude des projets soumis à l’Academia pro Interlingua sur la langue universelle: Esperanto, Ido, Latino, Romanal (1912), Une langue internationale anglo-latine “Le Romanal” (1917), Romanal: Langue auxiliaire Anglo-Latine: Étude de langue internationale (1922). En 1911 Michaux forlasis Esperanton proteste kontraŭ maldemokratia gvidado de la Esperanto-movado kaj okupiĝis pri sia projekto Romanal.
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 199-200).
5. Antaŭ 175 jaroj naskiĝis William Thomas Stead (stid, 1849-1912), angla ĵurnalisto, filantropo, pacifisto kaj esperantisto; li aktive disvastigis Eon en la Esperanto-rubriko de sia revuo The Review of Reviews kaj disponigis oficejon por BEA, kies vicprezidanto li estis; Stead pereis en la kastastrofo de la ŝipego “Titanic” en 1912.
12. Antaŭ 35 jaroj mortis Miyamoto Masao (1913-1934-1989), japana socia aganto kaj esperantisto, la plej konata japana Esperanto-literaturisto, aŭtoro/tradukinto de pli ol 20 libroj en/pri Esperanto, i.a.: Pri arto kaj morto (novelaro, 1967), Invit’ al japanesko (poemaro, 1971) kaj Sarkasme kaj entuziasme (esearo, 1979); kvar liaj tradukoj el la japana literaturo aperis en la libroserio “Oriento-Okcidento”: Rakontoj de Mori Oogai (№2), Kvin virinoj de amoro de Ihara Saikaku (№7), El la vivo de Syunkin de Tanizaki Jun’ichirō (№9), Loulan kaj Fremdregionano de Yasushi Inoue (№20); laŭreato de kvar premioj kaj tri honoraj mencioj en la Belartaj Konkursoj de UEA; membro de la Akademio de Esperanto (1986-89), honora membro de UEA (1984).
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 204-206).
14. Antaŭ 105 jaroj naskiĝis Marin Vjekoslav Ivan Gjivoje (1919-1936-1982), kroata jugoslavia ĵurnalisto kaj esperantisto, konata en Esperanto kiel Marinko Ĝivoje; redaktoro de La Suda Stelo (1950-57), Jugoslavia Esperantisto (1957-60), Jugoslavia Fervojisto (1963-64), gvidanto de la gazetara servo de UK (1953-73); aŭtoro de Kroatoserba-Esperanta vortaro (1966), Esperantonimoj (1973), Panoramo de Esperanta literaturo (1979), Konsultlibro pri Esperantaj bibliotekoj kaj muzeoj (1980), Leksikono de aktivaj jugoslaviaj esperantistoj (1985) k. a.
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 119-120).
16. Antaŭ 50 jaroj mortis Sándor Szathmári (sátmari, 1897-1911-1974), hungara maŝinprojektisto, verkisto kaj esperantisto; afergvida prezidanto de HES (1937-42); aŭtoro de Vojaĝo al Kazohinio (1958, en 1941 ĝi aperis hungarlingve), Maŝinmondo kaj aliaj noveloj (1964), Kain kaj Abel (posteume: 1977) kaj Perfekta civitano (posteume: 1988); tradukinto al la hungara de Kredu min, sinjorino! de C. Rossetti (1958). Lia romano Vojaĝo al Kazohinio estas unu el la plej gravaj Esperantaj beletraĵoj, pri kiu K. Kalocsay skribis: “La libro estas insida. Formetinte ĝin, vi ne liberiĝos de ĝi; vi sentos, ke ĝi lasis en vi hoketojn de problemoj”.
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 271-272).
19. Antaŭ 145 jaroj naskiĝis Eugène Aristide Alfred Adam (1879-1914-1947), franca metiisto, fakinstruisto kaj esperantisto, konata en Esperanto kiel Eŭgeno Lanti; la ĉefa figuro en la laborista Esperanto-movado, iniciatoro kaj gvidanto de SAT (1921-33), redaktoro de Sennacieca Revuo (1921-24) kaj Sennaciulo (1926-28), kreinto de sennaciismo (1931), iniciatinto de Plena Vortaro de Esperanto (1930), aŭtoro de For la neŭtralismon! (1922), La laborista esperantismo (1928), Manifesto de la sennaciistoj (1931), Ĉu socialismo konstruiĝas en Sovetio? (kun R. Guihéneuf, 1935) kaj aliaj verkoj; tradukinto de Kandido de Voltero (1920).
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 166-168).
19. Antaŭ 135 jaroj naskiĝis Johannes Rijk Gerardus Isbrücker (1889-1909-1967), nederlanda elektrotekniisto kaj esperantisto, konata en Esperanto kiel Jan Isbrucker; pioniro de uzado de Esperanto en radio, komitatano (1925-36) kaj vicprezidanto (1934-1936) de UEA, membro de Lingva Komitato (1921-48) kaj Akademio de Esperanto (1922-67), la plej longtempa prezidanto de Akademio de Esperanto (1937-63), aŭtoro de La evoluo de la telefonio (1928), Historio kaj organizo de la Esperanto-movado (1932), Pri la vortfarado en Esperanto (1959) k. a., honora membro de UEA (1934).
• Legu pli en la enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (p. 138-139).
26. Antaŭ 137 jaroj (1887) en la presejo de Ĥaim Kelter (Varsovio) aperis la “Unua Libro” de Lazarj Markoviĉ “Ludoviko” Zamenhof – la naskiĝdato de Esperanto.
• Legu pli en la artikolo La unua libro de Aleksander Korĵenkov https://sezonoj.ru/2020/07/unua.
27. Antaŭ 50 jaroj (1974) en Hamburgo komenciĝis la 59a Universala Kongreso de Esperanto, kadre de kiu okazis la demisio de Ivo Lapenna el ĉiuj siaj oficoj en UEA pro la t. n. “Hamburga puĉo”.
28. Antaŭ 25 jaroj mortis Ĥristo Marinov Iskrov (1908-1925-1999), pli konata kiel Ĥristo Gorov, bulgara verkisto, tradukisto, ĵurnalisto, partia kaj ŝtata funkciulo kaj esperantisto; prezidanto de Bulgara Esperanto-Asocio (1960-64, 1976-87), komitatano de UEA (1977-89); aŭtoro de Poemo de l’ plugisto (1930), Ĉe abismo (1932), Du frontoj (1932), Ribela kordo (1983), Mia verda pado (1986); tradukinto de verkoj de Ĥ. Botev, J. Jovkov, G. Karaslavov, Ĥ. Smirnenski kaj aliaj bulgaraj aŭtoroj, kompilinto de kelkaj antologioj. Honora membro de UEA (1999).
31. Antaŭ 25 jaroj (1999) en Berlino komenciĝis la 84a Universala Kongreso de Esperanto – la unua UK en la reunuigita Germanio.
Aleksander Korĵenkov
Ĉi tiu listo de jubileoj kaj memordatoj por julio 2024 aperis la junia (somera) eldono de La Ondo de Esperanto (2024).
Ĉe represo aŭ citado bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2024, №2 (320).
Rete: La Ondo de Esperanto https://sezonoj.ru/2024/07/julio-10
Abonu La Ondon de Esperanto por 2024 kontraŭ nur 15 eŭroj kaj ricevu senpage la jarkolektojn por 2022 kaj 2023. Legu pli ĉe https://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
La Ondo de Esperanto en Telegramo: t.me/esperanto_news