Ralph Harry naskiĝis antaŭ cent jaroj

HarryAntaŭ cent jaroj, la 10an de oktobro 1917 naskiĝis Ralph Lindsay Harry (1917-2002), aŭstralia diplomato, spionestro, verkisto kaj esperantisto; prezidanto de Aŭstralia Esperanto-Asocio, vicprezidanto de la internacia jurista asocio IEAJ, verkisto, tradukanto kaj vortaristo. Okaze de la jubileo ni publikigas artikolon pri li el la baldaŭ eldonota enciklopedio Nia Diligenta Kolegaro (NDK), kiu entenas biografiajn artikolojn pri ducent elstaraj esperantistoj.

Harry, Ralph Lindsay (1917–2002). Aŭstraliano. Naskiĝis la 10an de marto 1917 en Geelong (prov. Viktorio); la plej juna infano en la kvarinfana familio (la kvina infano frue mortis). Patro: instruisto kaj lernejestro Arthur Hartley Harry (1876-1961); patrino: Ethel Roby Harry (den. Holder, 1878-1965), filino de Frederick Holder (1850-1909), ĉefministro de Suda Aŭstralio kaj la unua prezidanto de la Aŭstralia Parlamento (1901-09).

En 1934 R. Harry finis lernejon de Launceston en la insulo Tasmanio, kie la familio ekloĝis en 1922, kiel la plej bona lernanto kaj sportemulo. Studis en la Tasmania Universitato (1934-38), aktivis en la kristana studenta movado. Pro sia bona studado ricevis la stipendion Rhodes kaj kompletigis siajn studojn en Oksfordo kiel bakalaŭro pri juro (LL.B.) kaj arto (B.A.) en 1939-40.

En 1940 li revenis al Aŭstralio kaj eklaboris en la ministerio pri eksteraj aferoj. En 1942 aliĝis al la armeo kiel oficiro kaj analizisto en esplorservo. Servis en la reprezentejo de Aŭstralio en Kanado (1943-45). Estis membro de la aŭstralia delegacio ĉe la fonda konferenco de UN (Sanfrancisko, 1945), aktive partoprenis en la verkado de la Universala Deklaracio de Homaj Rajtoj, en 1948 estis aŭstralia delegito ĉe UN kaj laboris en la aŭstralia ambasado en Vaŝingtono. En 1949 revenis al Aŭstralio, kie partoprenis en la formado de ANZUS (milita alianco de Aŭstralio, Nov-Zelando kaj Usono), kies statuton li verkis. Ĉefkonsulo kaj konstanta delegito de Aŭstralio ĉe la UN-oficejo en Ĝenevo (1953-56), komisiito de Aŭstralio en Singapuro (1956-57). Direktoro de la aŭstralia sekretservo ASIS (Australian Security Intelligence Service, 1957-60).

En 1960 R. Harry revenis al diplomatio: vicsekretario de la ministerio pri eksteraj aferoj (1960-65), ambasadoro en Belgio kaj Eŭropa Komunumo (1965-68), ambasadoro en la Suda Vjetnamio (1968-70), ambasadoro en FR Germanio (1970-75), ambasadoro kaj konstanta reprezentanto de Aŭstralio ĉe UN (1975-78). Reprezentis Aŭstralion en pluraj internaciaj konferencoj. Post la emeritiĝo (1978) dum tri jaroj estis direktoro de la Aŭstralia Instituto pri Internaciaj Aferoj. Verkis plurajn fakajn kaj prihistoriajn studojn kaj beletraĵojn.

R. Harry ricevis la ordenon de la Brita Imperio (CBE, 1963) kaj la ordenon de Aŭstralio (AK). En 1944 edziĝis en Otavo kun Elsie Dorothy Sheppard (1908-94). Tri infanoj: John Harry, Penny Clarey kaj Virginia Braden Woolley. Mortis la 7an de oktobro 2002 en Sidnejo.

R. Harry esperantistiĝis en 1937. Fondis Esperanto-klubon en Kanbero (1950). En 1953 verkis raporton pri Esperanto en Aŭstralio, kiun la registaro sendis al Unesko. Estis prezidanto de AEA en du periodoj (1960-61, 1986-88), vicprezidanto de la jurista asocio IEAJ (1979-87). Adjunkto de AIS de 1987.

Li tradukis en Esperanton el la angla kelkajn oficialajn dokumentojn de UN. Verkis sportajn konversaciajn vortarojn por la Olimpikoj en Munkeno (1972) kaj Montrealo (1976). Aktiviĝis pri verkado post la emeritiĝo. Kun V. Gueltling pretigis tri eldonojn de la Aŭstralia-Esperanta vortaro (1983, 1985, 1990), kies kvara eldono en kunlaboro de B. Fox aperis kiel Australian & New Zealand Esperanto Dictionary. Verkis terminaron pri briĝo. Libro de liaj rememoroj The diplomat who laughed (1983), originale verkita angle, en 1997 aperis en Esperanto. Liaj artikoloj kaj studoj aperis en multaj kolektoj, i.a. en Language and the right to communicate (1978), Esperanto the solution to our language problems (1981), Esperanto in the modern world (1982), Akademiaj studoj (1985), Ekologio (1992), Internacia jaro de familio (1995); Esperanto, interlinguistics and planned language (1997); en la festlibroj omaĝe al J. Régulo kaj I. Lapenna. En 1967 R. Harry iĝis membro de la Honora Patrona Komitato de UEA. Laŭreato de la premio Deguĉi (1988).

Ĉefaj verkoj

La ĉarto de la Unuiĝintaj Nacioj (Tr., 1952);
La internacia reĝimo de Antarkto (1968);
Konvencio de Vieno pri diplomataj rilatoj (Tr., 1970);
Ĉarto de Unuiĝintaj Nacioj kaj statuto de la Internacia Kortumo (Tr. kun I. Lapenna kaj E. Svane, 1970);
Esperanto: lingvo de la sporto (1972);
Esperanto, internacia lingvo de amikeco (1976);
Language equality (Kun M. Mandel, 1979);
Studlibro por kandidatoj por la elementa diplomo (Kun K. G. Linton, 1981);
Aŭstralia-Esperanta vortaro (Kun V. Gueltling, 1983);
The diplomat who laughed (1983);
Vortoj kun flugiloj (1984);
Briĝo: 5-lingva terminaro (1985);
Hayden B. Atomoj por paco (Tr., 1985);
Deklaracio de Rio-de-Ĵanejro (Tr., 1992);
Aventuroj en Esperantujo (1994);
Kelen S. Mi memoras Hirosimon (Tr., 1995);
La diplomato kiu ridis (1997);
Australian & New Zealand Esperanto Dictionary (Kun B. Fox, 2000);
Adventures in Esperantoland (2001).

Pri Ralph Harry

AIS, p. 293-294;
KEK, p. 87;
OVP, p. 101.
Novaj membroj de la Honora Patrona Komitato. Ralph Harry (Esperanto, 1967, №10);
Steele T. Ralph Harry (1917-2002) (Esperanto, 2002, №12);
Steele T. Ĉu fama esperantisto estis spionestro? (La Gazeto, 2005, №121);
Dasgupta P. Ralph Harry – persona omaĝo (Esperanto, 2008, №12);
Harry J. Bening master of diplomacy http://www.smh.com.au/articles/2002/10/23/1034561547232.html.

Halina Gorecka
Aleksander Korĵenkov

Nia Diligenta KolegaroNIA DILIGENTA KOLEGARO

Biografioj de 200 eminentaj esperantistoj

Aŭtoroj: Halina Gorecka kaj Aleksander Korĵenkov
Eldonantoj: Sezonoj kaj Litova Esperanto-Asocio
320 grandaj (enciklopedi-formataj) paĝoj
Portretoj, tabeloj kaj utilaj suplementoj
Aperos en la fino de la Zamenhofa Jaro 2017
Prezo: 30 eŭroj

Jam antaŭmendebla kontraŭ 25 eŭroj

Ĝi estas artikolo el la oktobra numero de La Ondo de Esperanto (2017).
Ĉe represo bonvolu nepre indiki la fonton:
Papere: La Ondo de Esperanto, 2017, №10.
Rete: La Ondo de Esperanto http://sezonoj.ru/2017/10/harry

La Ondo de Esperanto

Alklaku la supran bildon por vidi la abonmanierojn.

Pri La redakcio

Aleksander Korĵenkov, la redaktanto de ĉi tiu retejo
Tiu ĉi enskribo estis afiŝita en Aleksander Korĵenkov, Halina Gorecka, Historio, Historio de Esperanto kaj ricevis la etikedo(j)n , , , , , , , , , . Legosigni la fiksligilon.

Respondi